اندازه‌گيري قطر داخلي چاه (Caliper Survey)
ديواره هاي فلزي چاه معمولاً بايستي قطري ثابت داشته باشند، ليكن اتفاق مي افتد كه در حين توليد از چاه قشري از مواد زائد روي آنها پوشانده شود و يا اينكه در اثر تماس با گاز اسيدي، در آنها ايجاد خورندگي گردد كه بديهي است در اندازه قطر لوله تغيير حاصل مي شود. اصولاً با مشخص كردن همين تغييرات، وضع لوله بررسي مي گردد. اين امر در مورد ديواره بدون پوشش چاه (Open Hole) نيز صادق است كه ممكن است در اثر اندود شدن از قطر آن كاسته شده و يا در حين توليد و همراه با سيال قسمتهائي از آن جدا شده و ريزش نمايد (تورم لايه هاي گل رس Shale باعث كم شدن قطر مي گردند). اندازه گيري قطر چاه و بررسي وضع نمونه ها به كمك ابزار بخصوصي (Caliper Tools) صورت مي گيرد. اين ابزار بوسيله سيم و تحت كنترل به داخل چاه فرستاده مي شوند و در مسير پایين رقتن و يا بالا آمدن از چاه قطر لوله ها را اندازه گيري مي كنند. اين ابزار را شركت هاي مختلف مي سازند و خود عمليات با آنها را عهده دار هستند (براي اطلاع دقيق از ساختمان و نحوه عمل آنها به كتابچه هاي شركتهاي مختلف Kinley, Schlumberger, Go Cop., Otis مراجعه شود).
اين ابزار به صورت زير مي باشند :
۱) به صورت فنرهاي نازكي كه توسط دو سرشان حول يك محور (Caliper Arms) قرار گرفته اند (.Schlumberger , Go Cop) و در مسير حركت به ديواره چاه تماس دارند. در اثر ازدياد قطر، بازتر و در حالت كم شدن قطر جمع تر مي شوند.
تغييرات آنها (بازتر و جمع تر شدن) توسط عامل الكتريكي به سطح زمين منتقل و ضبط ميگردد. آنگاه بامقايسه با قطر اوليه لوله ، وضعيت جديد آن مشخص مي گردد. اين نوع وسيله حساسيت چنداني ندارد و فقط براي اندازه گيري قطر به كار مي رود. (سوراخ هاي ايجاد شده در روي ديواره فلزي چاه در اثر خورندگي، بوسيله اين دستگاه مشخص نمي گردد) اين دستگاه نمودار فطر داخلي چاه را نسبت به عمق چه در مسير بالا آمدن و چه در جهت پائين رفتن در چاه ترسيم مي نمايد.
۲) ابزار ديگري وجود دارد با شاخكهاي بخصوصي (Feeler) حول يك محور دايره اي شكل قرار دارند در مسير حركت اين شاخكها حتي محل وجود سوراخهاي كوچك روي ديواره فلزي چاه را مشخص مي كنند و در هر لحظه نسبت به قطر لوله تغييرات موجود در آنرا نشان مي دهند. تغييرات اين شاخكها توسط عامل مكانيكي بر صفحه ضابطي كه درون دستگاه است ثبت ميگردد (به غير از ابزار مخصوص شركت .Go Cop كه ميتوان مستقيماً در هر لحظه تغييرات را به كمك عامل الكتريكي در روي زمين مشاهده كرد). سپس دستگاه را از چاه خارج كرده و صفحه ضابط را بيرون آورده و وسط ماشين مخصوصي تغييرات خوانده مي شود . اينگونه ابزار بسيار حساس مي باشند و حتي عمق سوراخهاي به وجود آمده را با ۰٫۰۰۳ اينچ اندازه گيري مي نمايند. در اين حالت بعضي ابزار (Go Cop) ماكزيمم و مينيمم عمق سوراخهاي موجود را درهرلحظه نشان مي‌دهند و برخي (Kinley) تمامي تغييرات را ضبط مي نمايد.
موضوع مهم در مورد اين ابزار اينست كه بايستي اول آنها را تا عمق مورد نظر در چاه پائين برد و سپس در مسير بالا آمدن شروع به كار خواهند كرد. به عبارت ديگر نمودار را فقط در مسير بالا آمدن از چاه رسم مي نمايند ( به غير از ابزار مربوط به شركت .Go Cop كه در هر دو مسير عمل مي كند).
در مسير پائين رفتن در چاه شاخكها به صورت مهار شده هستند و زماني كه شروع به بالا آمدن از چاه مي نمايد مهار شاخكها به طور اتوماتيك (توسط يك عامل مكانيكي) آزاد مي شود و در اين حالت ديگر نمي شود به عمق پائين تر رفت زيرا گير مي كند.
۳) طريقه ديگري جهت مشخص كردن قطر چاه مورد استفاده دارد و آن استفاده از حلقه سنجش (Gauge Ring) مي باشد. اين ابزار قطر دقيق چاه را اندازه گيري نمي كند و فقط جهت مشخص كردن حداكثر قطر ابزار ديگري كه قرار است داخل چاه فرستاده شود، به كار مي رود.
اين ابزار عبارتند از: استوانه هاي كوچك با قطر مشخص و مادام كه هر كدام از آنها را بتوان به راحتي در داخل چاه حركت داد، قطرش به عنوان ماكزيمم قطر ابزاري كه مي تواند در چاه حركت كند در نظر گرفته مي شود. معمولاً از قطرهاي كوچكتر شروع مي كنند و يك يك توسط سيم به داخل چاه رانده مي شوند تا زمانيكه به يكي از آنها كه به خاطر قطر زياد قابليت حركت در چاه را نداشته باشد برخورد نمايند. بدين ترتيب مينيمم قطر داخلي چاه و يا به عبارت ديگر ماكزيمم قطر خارجي ابزاري كه مي تواند در چاه به حركت درآيد معلوم مي گردد.
