
جلوگیری از آسیب سازند
سالها بود که شرکتها و افرادی که روی مسائل چاههای نفتی کار میکردند، میدانستند که چاههای سراسر دنیا با ظرفیتی کمتر از ظرفیت تعیین شده توسط نفوذپذیری طبیعی سازندهای تولیدی خود تولید میکنند. از آنجا که چاهها به طور زودرس به مرزهای اقتصادی خود میرسند، میلیونها فوت مکعب گاز طبیعی در چاهها باقی میماند. چه کاری باید صورت میگرفت تا از این مسئله جلوگیری کند و امکان بازیافت طبیعی و بهینه از ذخایر نفت و گاز را فراهم کند؟
اگرچه میتوان ارقام مربوط به ((آسیب پوسته)) را برای چاههای تولیدی نفت و گاز محاسبه کرد، ولی گاهی اوقات این مقادیر گمراهکننده میباشند. در مورد چاههایی که ضرایب ((پوسته)) صفر یا منفی دارند، تجربیات نشان میدهد که درمان از طریق تحریک چاه، موجب افزایش قابل ملاحظه در شاخص بهرهدهی میشود. این نتایج را میةوان با توجه به این واقعیت توضیح داد که درمان از طریق تحریک چاه، بعضی از انواع آسیب سازند را از بین می برد و یا آنها را کنار گذر میکند. چه اتفاقی در این چاهها میافتد؟
این سوالها و موارد مشابه آن منجر به تشکیل اولین سمپوزیوم آسیب سازند توسط جامعه مهندسین نفت در فوریه ۱۹۷۴ شد. این سمپوزیوم مقدمهی دورهای جدید برای صنعتی بود که دیگر به اهمیت جلوگیری از آسیب سازند و ازبین بردن آن مطلبید. این واقعیت انگیزهای برای ادامه بررسیها و مطالعات در این مورد شد.
آسیب سازند برای صنعت نفت هزینه زیادی دارد. علاوه بر اینکه موجب متروک شدن زودرس چاهها میشود، به دلیل سرعتهای تولید کاستهشده درآمدهای هدررفته و سرسامآور مناطق متروک در چاههای اکتشافی، تاخیرهایی را نیز در تولید درآمد سبب میشود. تعداد زیادی از شرکتها در حفاری و آزمایش مجدد چاههای که در گذشته به دلیل غیراقتصادی بودن متروک شده بودند، پیشرفت زیادی کردهاند. این شرکتها از تکنولوژی جدیدتری استفاده میکنند که عمدهی آن، تکنولوژی جلوگیری از آسیب سازند است.
یک جملهی کلیشهای قدیمی وجود دارد که میگوید: (( هیچکس حق ندارد به یک چاه خوب، آسیب برساند)). این چاههای ((خوب)) به سختی پیدا میشوند و حتی بعد از پیدا کردن آنها متوجه میشویم که آنها هم آسیب دیدهاند. غالبا توجیه کردن اپراتورها، برای استفاده از تکنولوژیهای جلوگیری از آسیب سازند و رسیدن به تولید بیشتر نفت و گاز کار سادهای نیست ولی مدارکی در دسترس است که نشان میدهد میتوان سرعتهای تولید را با استفاده از این روشهای ((خوب)) افزایش داد. یک کمپانی در Gulf Coast با کوششهای هماهنگ خود در بهبود تکنیکهای تکمیل چاه برای کاهش آسیب سازند، شاخص بهرهدهی را به طور تقریبی از ۲ به ۲۰ رساند. کمپانی دیگری در یک سکوی برون مرکزی در Gulf Coast با استفاده از تکنولوژی بهبودیافته جلوگیری از آسیب سازند، تولید را از BOPD 5000 به BOPD 11000 رساند.
این بخش به منظور شناساندن اثرات آسیب سازند، تکنیکهای جلوگیری از آن و روشهای از بین بردن آن فراهم شده است و نیازی به مورد تاکید قرار دادن اهمیت شناسایی آسیب سازند بالقوه در هر چاه و در هر عملیات تکمیل وجود نخواهد داشت.